‘‘นมฺหิ เทโว น คนฺธพฺโพ, นาปิ [นามฺหิ (ก.)] สกฺโก ปุรินฺทโท;

สุธมฺมา นาม เย เทวา, เตสํ อญฺญตโร อห’’นฺติฯ

[979]

‘‘ปุจฺฉาม เทวํ สุธมฺมํ [เทว สุธมฺม (สฺยา.), เทว สุธมฺมํ (ก.)], ปุถุํ กตฺวาน อญฺชลิํ;

กิํ กตฺวา มานุเส กมฺมํ, สุธมฺมํ อุปปชฺชตี’’ติฯ

[980]

‘‘อุจฺฉาคารํ ติณาคารํ, วตฺถาคารญฺจ โย ทเท;

ติณฺณํ อญฺญตรํ ทตฺวา, สุธมฺมํ อุปปชฺชตี’’ติฯ

ตติยนาควิมานํ ทฺวาทสมํฯ

13. จูฬรถวิมานวตฺถุ

[981]

‘‘ทฬฺหธมฺมา นิสารสฺส, ธนุํ โอลุพฺภ ติฏฺฐสิ;

ขตฺติโย นุสิ ราชญฺโญ, อทุ ลุทฺโท วเนจโร’’ติ [วนาจโรติ (สฺยา. ก.)]ฯ

[982]

‘‘อสฺสกาธิปติสฺสาหํ , ภนฺเต ปุตฺโต วเนจโร;

นามํ เม ภิกฺขุ เต พฺรูมิ, สุชาโต อิติ มํ วิทู [วิทุํ (สี.)]ฯ

[983]

‘‘มิเค คเวสมาโนหํ, โอคาหนฺโต พฺรหาวนํ;

มิคํ ตญฺเจว [มิคํ คนฺเตฺวว (สฺยา.), มิควธญฺจ (ก.)] นาทฺทกฺขิํ, ตญฺจ ทิสฺวา ฐิโต อห’’นฺติฯ

[984]

‘‘สฺวาคตํ เต มหาปุญฺญ, อโถ เต อทุราคตํ;

เอตฺโต อุทกมาทาย, ปาเท ปกฺขาลยสฺสุ เตฯ

[985]

‘‘อิทมฺปิ ปานียํ สีตํ, อาภตํ คิริคพฺภรา;

ราชปุตฺต ตโต ปิตฺวา [ปีตฺวา (สี. สฺยา.)], สนฺถตสฺมิํ อุปาวิสา’’ติฯ

[986]

‘‘กลฺยาณี วต เต วาจา, สวนียา มหามุนิ;

เนลา อตฺถวตี [จตฺถวตี (สี.)] วคฺคุ, มนฺตฺวา [มนฺตา (สฺยา. ปี. ก.)] อตฺถญฺจ ภาสสิ [ภาสเส (สี.)]ฯ

[987]

‘‘กา เต รติ วเน วิหรโต, อิสินิสภ วเทหิ ปุฏฺโฐ;

ตว วจนปถํ นิสามยิตฺวา, อตฺถธมฺมปทํ สมาจเรมเส’’ติฯ

[988]

‘‘อหิํสา สพฺพปาณีนํ, กุมารมฺหาก รุจฺจติ;

เถยฺยา จ อติจารา จ, มชฺชปานา จ อารติฯ

[989]

‘‘อารติ สมจริยา จ, พาหุสจฺจํ กตญฺญุตา;

ทิฏฺเฐว ธมฺเม ปาสํสา, ธมฺมา เอเต ปสํสิยาติฯ

[990]

‘‘สนฺติเก มรณํ ตุยฺหํ, โอรํ มาเสหิ ปญฺจหิ;

ราชปุตฺต วิชานาหิ, อตฺตานํ ปริโมจยา’’ติฯ

[991]

‘‘กตมํ สฺวาหํ ชนปทํ คนฺตฺวา, กิํ กมฺมํ กิญฺจ โปริสํ;

กาย วา ปน วิชฺชาย, ภเวยฺยํ อชรามโร’’ติฯ

[992]

‘‘น วิชฺชเต โส ปเทโส, กมฺมํ วิชฺชา จ โปริสํ;

ยตฺถ คนฺตฺวา ภเว มจฺโจ, ราชปุตฺตาชรามโรฯ

[993]

‘‘มหทฺธนา มหาโภคา, รฏฺฐวนฺโตปิ ขตฺติยา;

ปหูตธนธญฺญาเส, เตปิ โน [เตปิ น (พหูสุ)] อชรามราฯ

[994]

‘‘ยทิ เต สุตา อนฺธกเวณฺฑุปุตฺตา [อนฺธกเวณฺหุปุตฺตา (สี.), อณฺฑกเวณฺฑปุตฺตา (สฺยา. ก.)], สูรา วีรา วิกฺกนฺตปฺปหาริโน;

เตปิ อายุกฺขยํ ปตฺตา, วิทฺธสฺตา สสฺสตีสมาฯ

[995]

‘‘ขตฺติยา พฺราหฺมณา เวสฺสา, สุทฺทา จณฺฑาลปุกฺกุสา;

เอเต จญฺเญ จ ชาติยา, เตปิ โน อชรามราฯ

[996]

‘‘เย มนฺตํ ปริวตฺเตนฺติ, ฉฬงฺคํ พฺรหฺมจินฺติตํ;

เอเต จญฺเญ จ วิชฺชาย, เตปิ โน อชรามราฯ

[997]

‘‘อิสโย จาปิ เย สนฺตา, สญฺญตตฺตา ตปสฺสิโน;

สรีรํ เตปิ กาเลน, วิชหนฺติ ตปสฺสิโนฯ

[998]

‘‘ภาวิตตฺตาปิ อรหนฺโต, กตกิจฺจา อนาสวา;

นิกฺขิปนฺติ อิมํ เทหํ, ปุญฺญปาปปริกฺขยา’’ติฯ

[999]

‘‘สุภาสิตา อตฺถวตี, คาถาโย เต มหามุนิ;

นิชฺฌตฺโตมฺหิ สุภฏฺเฐน, ตฺวญฺจ เม สรณํ ภวา’’ติฯ

[1000]

‘‘มา มํ ตฺวํ สรณํ คจฺฉ, ตเมว สรณํ วช [ภช (ก.)];

สกฺยปุตฺตํ มหาวีรํ, ยมหํ สรณํ คโต’’ติฯ

[1001]

‘‘กตรสฺมิํ โส ชนปเท, สตฺถา ตุมฺหาก มาริส;

อหมฺปิ ทฏฺฐุํ คจฺฉิสฺสํ, ชินํ อปฺปฏิปุคฺคล’’นฺติฯ

[1002]

‘‘ปุรตฺถิมสฺมิํ ชนปเท, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

ตตฺถาสิ ปุริสาชญฺโญ, โส จ โข ปรินิพฺพุโต’’ติฯ

[1003]

‘‘สเจ หิ พุทฺโธ ติฏฺเฐยฺย, สตฺถา ตุมฺหาก มาริส;

โยชนานิ สหสฺสานิ, คจฺเฉยฺยํ [คจฺเฉ (สฺยา. ปี. ก.)] ปยิรุปาสิตุํฯ

[1004]

‘‘ยโต จ โข [ยตา โข (ปี. ก.)] ปรินิพฺพุโต, สตฺถา ตุมฺหาก มาริส;

นิพฺพุตมฺปิ [ปรินิพฺพุตํ (สฺยา. ก.)] มหาวีรํ, คจฺฉามิ สรณํ อหํฯ

[1005]

‘‘อุเปมิ สรณํ พุทฺธํ, ธมฺมญฺจาปิ อนุตฺตรํ;

สงฺฆญฺจ นรเทวสฺส, คจฺฉามิ สรณํ อหํฯ

[1006]

‘‘ปาณาติปาตา วิรมามิ ขิปฺปํ, โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยามิ;

อมชฺชโป โน จ มุสา ภณามิ, สเกน ทาเรน จ โหมิ ตุฏฺโฐ’’ติฯ

[1007]

‘‘สหสฺสรํสีว ยถา มหปฺปโภ, ทิสํ ยถา ภาติ นเภ อนุกฺกมํ;

ตถาปกาโร [ตถปฺปกาโร (สี. สฺยา.)] ตวายํ [ตวยํ (สี. ปี.)] มหารโถ, สมนฺตโต โยชนสตฺตมายโตฯ

[1008]

‘‘สุวณฺณปฏฺเฏหิ สมนฺตโมตฺถโฏ, อุรสฺส มุตฺตาหิ มณีหิ จิตฺติโต;

เลขา สุวณฺณสฺส จ รูปิยสฺส จ, โสเภนฺติ เวฬุริยมยา สุนิมฺมิตาฯ

[1009]

‘‘สีสญฺจิทํ เวฬุริยสฺส นิมฺมิตํ, ยุคญฺจิทํ โลหิตกาย จิตฺติตํ;

ยุตฺตา สุวณฺณสฺส จ รูปิยสฺส จ, โสภนฺติ อสฺสา จ อิเม มโนชวาฯ

[1010]

‘‘โส ติฏฺฐสิ เหมรเถ อธิฏฺฐิโต, เทวานมินฺโทว สหสฺสวาหโน;

ปุจฺฉามิ ตาหํ ยสวนฺต โกวิทํ [โกวิท (ก.)], กถํ ตยา ลทฺโธ อยํ อุฬาโร’’ติฯ

[1011]

‘‘สุชาโต นามหํ ภนฺเต, ราชปุตฺโต ปุเร อหุํ;

ตฺวญฺจ มํ อนุกมฺปาย, สญฺญมสฺมิํ นิเวสยิฯ

[1012]

‘‘ขีณายุกญฺจ มํ ญตฺวา, สรีรํ ปาทาสิ สตฺถุโน;

อิมํ สุชาต ปูเชหิ, ตํ เต อตฺถาย เหหิติฯ

[1013]

‘‘ตาหํ คนฺเธหิ มาเลหิ, ปูชยิตฺวา สมุยฺยุโต;

ปหาย มานุสํ เทหํ, อุปปนฺโนมฺหิ นนฺทนํฯ

[1014]

‘‘นนฺทเน จ วเน [นนฺทโนปวเน (สี.), นนฺทเน ปวเน (สฺยา. ก.)] รมฺเม, นานาทิชคณายุเต;

รมามิ นจฺจคีเตหิ, อจฺฉราหิ ปุรกฺขโต’’ติฯ

จูฬรถวิมานํ เตรสมํฯ

14. มหารถวิมานวตฺถุ

[1015]

‘‘สหสฺสยุตฺตํ หยวาหนํ สุภํ, อารุยฺหิมํ สนฺทนํ เนกจิตฺตํ;

อุยฺยานภูมิํ อภิโต อนุกฺกมํ, ปุรินฺทโท ภูตปตีว วาสโวฯ

[1016]

‘‘โสวณฺณมยา เต รถกุพฺพรา อุโภ, ผเลหิ [ถเลหิ (สี.)] อํเสหิ อตีว สงฺคตา;

สุชาตคุมฺพา นรวีรนิฏฺฐิตา, วิโรจตี ปนฺนรเสว จนฺโทฯ

[1017]